Μαθησιακές δυσκολίες και ΌΧΙ τεμπελιά.

                               Μύθοι και αλήθειες

    

Ο μύθος  για  τα  παιδιά  που  δεν  θέλουν   να   γράφουν  και  να  διαβάζουν  είναι   ξεπερασμένος. Ποιο  παιδί  στη  σημερινή  εποχή  δε  θέλει  να  μάθει  να  χειρίζεται  ένα  τόσο  σημαντικό  μέσο   επικοινωνίας  όπως  είναι  η  γραφή  και  η  ανάγνωση;

Μερικοί  μαθητές  είναι  αναγκασμένοι   να  κάθονται   πάνω  από  ένα  τετράδιο μισοάδειο ή  μουντζουρωμένο αναρωτώμενοι  γιατί  δεν  μπορούν   να  γράψουν  όπως  οι  συμμαθητές  τους. Δεν  αισθάνονται  υπερήφανοι  και  συχνά  δεν  καταβάλουν  την  απαιτούμενη  προσπάθεια, γιατί  εκ  των  προτέρων  γνωρίζουν  ότι  δεν  θα  τα  καταφέρουν. Οι  παρατηρήσεις  της  δασκάλας, αλλά  και οι  φωνές  και  οι  τσακωμοί  στο  σπίτι  δεν  καταφέρνουν  να  δώσουν  λύση  στο  πρόβλημα. Είναι  η  ώρα   που οι γονείς ή ο δάσκαλος θα  πρέπει  να ψάξουν βαθύτερα τα αίτια αυτής της συμπεριφοράς και να  αναρωτηθούν  μήπως  το παιδί δεν έχει τεμπελιά αλλά έχει μαθησιακές δυσκολίες;

Τα τελευταία χρόνια μία μεγάλη μερίδα μαθητών χαρακτηρίζεται επίσημα ή ανεπίσημα ότι αντιμετωπίζουν μαθησιακές δυσκολίες. Η κατάσταση αυτή προβληματίζει ειδικούς και γονείς αλλά οπωσδήποτε τις σημαντικότερες επιπτώσεις δέχονται τα ίδια τα παιδιά.

Ο σύνηθες ορισμός για τις μαθησιακές δυσκολίες είναι αυτός που αναφέρεται στην ανομοιογενή ομάδα διαταραχών που εκδηλώνονται με δυσκολίες στη συγκράτηση πληροφοριών και την αφομοίωση της γνώσης καθώς και την αναπαραγωγή της γνώσης μέσα από την ομιλία ή το γραπτό λόγο. Οι διαταραχές επίσης, σχετίζονται με την ανάγνωση, το συλλογισμό ή/και τις μαθηματικές ικανότητες. Είναι εγγενείς στο άτομο και οφείλονται σε δυσλειτουργία του κεντρικού νευρικού συστήματος (Πολυχρονοπούλου 2000). Απαραίτητη προϋπόθεση για να χαρακτηριστεί ένα άτομο ότι αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες είναι η ύπαρξη φυσιολογικού δείκτη νοημοσύνης.

Άλλα συναφή χαρακτηριστικά που εκδηλώνονται στα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες είναι τα εξής:

• Δυσκολίες στην απομνημόνευση

I.    Ονομάτων (από πρόσωπα, αντικείμενα, πόλεις)

II.    Ακολουθιών (π.χ. ημέρες, μήνες, εποχές)

III.    Να θυμάται μία σειρά από οδηγίες και να τις ακολουθήσει

• Προβλήματα στον οπτικο-κινητικό συντονισμό (κράτημα μολυβιού)
• Προβλήματα στη χωροταξική αντίληψη (π.χ. διάκριση δεξί-αριστερό)
• Αδυναμία διαχείρισης τόσο του οριοθετημένου χρόνου (ανάθεση μιας εργασίας) όσο και του ελεύθερου χρόνου
• Παρορμητικότητα
• Δυσκολίες στη συγκέντρωση της προσοχής για μεγάλο χρονικό διάστημα
• Περιορισμένη αναγνωστική ικανότητα
• Περιορισμένη αναγνωστική κατανόηση και απόδοση του νοήματος
• Κατά το γραπτό λόγο:   Παραλείψεις γραμμάτων στο μέσο ή στο τέλος της λέξης
• Συγχυση φωνημάτων τα οποία μοιάζουν ακουστικά (π.χ. /φ/-/θ/, /δ/-/β/ και άλλα)
• Λάθη στην αντιγραφή
• Μειωμένος ρυθμός
• Σύγχυση των μαθηματικών συμβόλων
• Δυσκολίες στην απομνημόνευση της προπαίδειας

Όλα τα παραπάνω έχουν ως συνέπεια να μειώνεται η ενασχόληση με τα σχολικά μαθήματα και ο μαθητής να οδηγείται σταδιακά, στην παραίτηση ή ακόμη και στην κοινωνική απόσυρση. Υπάρχουν μαθητές που δε θέλουν να πάνε στο σχολείο, προφασιζόμενοι αρρώστια προκειμένου να αποφύγουν την πιθανή εξέταση. Μία άλλη πιθανή συνέπεια είναι η εκδήλωση επιθετικότητας από την πλευρά του παιδιού. Σε μερικές περιπτώσεις, το παιδί νιώθοντας ανίσχυρο από την επαναλαμβανόμενη βίωση επιτυχιών, γίνεται επιθετικό προκειμένου να τονώσει την αυτοπεποίθηση του και να προσελκύσει τα βλέμματα των συμμαθητών του αποδεικνύοντας ότι υπάρχει κάτι στο οποίο μπορεί να είναι και το ίδιο «επιτυχημένο».

Αν και πλέον, είναι διαθέσιμη μία μεγάλη γκάμα πληροφοριών γύρω από το θέμα, ωστόσο υπάρχουν έννοιες που συγχέονται ή παραποιούνται. Οι πιο συχνοί μύθοι είναι οι εξής:

«Τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες έχουν      χαμηλό δείκτη νοημοσύνης».

Συχνά, παρατηρείται μία σύγχυση ανάμεσα στους όρους μαθησιακή δυσκολία και νοητική καθυστέρηση. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω στον ορισμό, αυτό που ισχύει είναι το εξής: Για να χαρακτηριστεί κάποιος ως άτομο με μαθησιακές δυσκολίες πρέπει υποχρεωτικά να έχει φυσιολογική νοημοσύνη. Δηλαδή να έχει κανονικό ή υψηλό δείκτη νοημοσύνης.

«Τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες δε μπορούν να μάθουν».

  Τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες μπορούν να μάθουν, απλά χρειάζονται εναλλακτικές μεθόδους διδασκαλίας για να βοηθηθούν.

«Μαθησιακές δυσκολίες είναι η δυσλεξία».

    Η δυσλεξία εντάσσεται στις μαθησιακές δυσκολίες όμως οι δύο έννοιες δεν ταυτίζονται. Η αιτιολογία για τη δυσλεξία και τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα διαφέρουν από αυτά που συναντάμε στις μαθησιακές δυσκολίες.

«Οι μαθησιακές δυσκολίες θεραπεύονται».

Οι μαθησιακές δυσκολίες δεν έχουν παροδικό χαρακτήρα. Αποτελούν διαρκή και μόνιμη κατάσταση, μέσα στην οποία το άτομο μαθαίνει να ζει και χρησιμοποιώντας ειδικούς χειρισμούς να αποφεύγει τις τυχόν δυσκολίες που προκύπτουν από αυτή την κατάσταση.

Πηγές:      www.wikipedia.gr

Πολυχρονοπούλου (2000), Μαθησιακές Δυσκολίες και  Εκπαιδευτική  πράξη, Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα

Δέσποινα Αυγερινού-Pietrzyk

Ειδική Παιδαγωγός

Μεταπτυχιακό Ειδικής Αγωγής

επικοινωνία: despina.avgerinou@gmail.com